بررسی دلایل و زمینه های بازتاب انقلاب اسلامی ایران بر شیعیان لبنان از 1992 تا 2008

چکیده انقلاب اسلامی ایران به دلیل جذابیت در شعارها ، اهداف ، روشها، محتوا و سابقه مشترک دینی و تاریخی و شرایط محیطی منطقه ای و بین المللی ، پدیده ای اثر گذار در جهان اسلام بوده است. در میان جوامع اسلامی بازتاب انقلاب اسلامی در میان شیعیان لبنان از گستردگی بیشتری برخوردار بود . دلیل این بازتاب گسترده تر را می توان در دو بخش خلاصه کرد. که یکی وضعیت داخلی لبنان و دیگری موقعیت استراتژیک این کشور می باشد. از نظر داخلی باید گفت تمام ساختار های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و نظامی لبنان بر اساس نظام طایفه ای دست ساز استعمار فرانسه شکل گرفته است . و به این شکل در همه بخش ها ساختارهایی ضعیف و شکننده به وجود آمده است. دولت مرکزی لبنان همیشه دولتی ضعیف بوده است که از نظر بخشی از طوایف مشروعیت نداشته است. ارتش و نیروهای نظامی نیز بر اساس نظام طایفه ای شکل می گیرند و وفاداری به طایفه در اولویت نیروهای آن است . به همین دلیل در اولین روزهای درگیری های طایفه ای ارتش فرومی پاشد. از این رو امکان کنترل طوایف به وسیله ارتش و دولت مرکزی وجود ندارد. نظام اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی لبنان نیز بر همین اساس شکل گرفته است و خیلی سریع فرومی پاشد.از این رو هر کدام از طوایف لبنان برای حفظ منافع خود در تمام بخش ها ساختار های مستقلی از دولت مرکزی برای طایفه خود به وجود آوده اند. این درگیری ها ، اختلافها و ساختار های ضعیف و شکننده داخلی زمینه بسیار مناسبی را برای دخالت قدرت های خارجی فراهم می کند . در طول تاریخ لبنان هر کدام از طوایف لبنان برای حفظ قدرت خود یا افزایش آن به یکی از قدرت های خارجی وابسته بوده اند. در میان طوایف لبنانی شیعیان تنها گروهی بوده اند که از هیچ حامی خارجی برخوردار نبودند. بعد از انقلاب اسلامی برای اولین بار از این حمایت برخوردار شدند به دلیل ناتوانی دولت و ارتش لبنان در کنترل وضعیت داخلی این کشور و فقر و محرومیت شدید شیعیان لبنان بهترین زمینه برای فعالیت نیروهای وابسته به انقلاب اسلامی در لبنان فراهم شد و به این شکل گسترده ترین بازتاب انقلاب اسلامی را در میان شیعیان لبنان می بینیم. از طرف دیگر موقعیت استراتژیک لبنان نیز نقش بسیار زیادی در بازتاب انقلاب اسلامی در لبنان داشت. موقعیت استراتژیک لبنان در بین سه قاره اروپا ، آسیا و آفریقا و همجواری آن با رژیم صهیونیستی باعث توجه بیشتر رهبران انقلاب اسلامی به لبنان و تلاش و فعالیت منسجم تر در این کشور و بازتاب بهتر انقلاب اسلامی شد. از طرف دیگر این موقعیت استراتژیک در بین سه قاره باعث رشد فرهنگی و فکری بیشتر مردم لبنان نسبت به ملت های عربی دیگر شده بود که نقش بسیار زیادی در گرایش و گسترش اندیشه های انقلاب اسلامی در لبنان داشت. همچنین دیگر همجواری با رژیم صهیونیستی و تجاوزات این رژیم به لبنان زمینه مناسبی را برای گرایش شیعیان لبنان به اندیشه های انقلابی و اسلامی ، انقلاب اسلامی ایران را فراهم می کرد